Het spijsverteringsstelsel, ook wel digestief of gastro-intestinaal (SGI) genoemd, is een van de belangrijkste systemen van het menselijk lichaam en is verantwoordelijk voor voedselverwerking en opname van voedingsstoffen, waardoor het lichaam goed kan functioneren. Dit systeem bestaat uit verschillende orgels, die samenwerken om de volgende hoofdfuncties uit te voeren:
- Bevorder de spijsvertering van proteïnen, koolhydraten en lipiden van verbruikt voedsel en dranken;
- Absorbeer vloeistoffen en micronutriënten;
- Zorg voor een fysieke en immunologische barrière voor micro-organismen, vreemde lichamen en antigenen die worden geconsumeerd met voedsel.
Op deze manier is de SGI verantwoordelijk voor het reguleren van het metabolisme en immuunsysteem om de goede werking van het lichaam te behouden.
Organen van het spijsverteringsstelsel
Het spijsverteringsstelsel bestaat uit organen die de inname van het ingenomen voedsel of drank mogelijk maken en, onderweg, de opname van essentiële voedingsstoffen voor de goede werking van het organisme. Dit systeem strekt zich uit van de mond tot de anus, en de samenstellende organen zijn:
- Mond : verantwoordelijk voor het ontvangen van het voedsel en het verminderen van de grootte van de deeltjes, zodat het gemakkelijker verteerd en geabsorbeerd kan worden, naast het mengen met speeksel;
- Slokdarm : verantwoordelijk voor het transport van voedsel en vloeistoffen uit de mondholte naar de maag;
- Maag : speelt een sleutelrol bij de tijdelijke opslag en vertering van gegeten voedsel;
- Dunne darm : verantwoordelijk voor het grootste deel van de spijsvertering en opname van voedsel en ontvangt de secreties van de pancreas en lever, die dit proces helpen;
- Dikke darm : hier vindt de opname van water en elektrolyten plaats. Dit orgaan is ook verantwoordelijk voor het tijdelijk opslaan van eindproducten van de spijsvertering die dienen als een middel voor bacteriële synthese van sommige vitamines;
- Straight en anus : zijn verantwoordelijk voor het beheersen van ontlasting.
Naast de organen bestaat het spijsverteringsstelsel uit verschillende enzymen die de correcte vertering van voedsel garanderen, waarvan de belangrijkste zijn:
- Speeksel-amylase of ptyalin, dat in de mond aanwezig is en verantwoordelijk is voor de initiële vertering van het zetmeel;
- Pepsine, het belangrijkste enzym in de maag en verantwoordelijk voor eiwitafbraak;
- Lipase, dat ook in de maag aanwezig is en de initiële vertering van lipiden bevordert. Dit enzym wordt ook afgescheiden door de pancreas en voert dezelfde functie uit;
- Trypsine, dat wordt gevonden in de dunne darm en leidt tot de afbraak van vetzuren en glycerol.
De meeste voedingsstoffen kunnen vanwege hun grootte of het feit dat ze niet oplosbaar zijn, niet in hun natuurlijke vorm worden opgenomen. Aldus is het spijsverteringsstelsel verantwoordelijk voor het transformeren van deze grote deeltjes in kleinere en oplosbare deeltjes die snel kunnen worden geabsorbeerd, hetgeen hoofdzakelijk te wijten is aan de productie van verschillende spijsverteringsenzymen.
Hoe de spijsvertering gebeurt
Het spijsverteringsproces begint bij de inname van voedsel of drank en eindigt met het vrijkomen van uitwerpselen. Koolhydraatvertering begint in de mond, hoewel de spijsvertering minimaal is, terwijl de vertering van eiwitten en lipiden in de maag begint. Het grootste deel van de vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten gebeurt in het begin van de dunne darm.
De tijd van vertering van voedsel varieert afhankelijk van het totale volume en de kenmerken van het geconsumeerde voedsel en kan tot 12 uur duren voor elke maaltijd, bijvoorbeeld.
1. Spijsvertering in de orofaryngeale holte
In de mond verpletteren en verpletteren de tanden het voedsel dat wordt ingenomen in kleinere deeltjes en wordt de gevormde voedselcake bevochtigd met speeksel. Bovendien is er een spijsverteringsenzym vrijgekomen, de speekselamylase of ptyalin, die de vertering van het zetmeel dat de koolhydraten vormt, initieert. Zetmeelvertering in de mond door de werking van amylase is minimaal en de activiteit ervan wordt in de maag geremd door de aanwezigheid van zure stoffen.
De voedselbolus passeert de farynx, onder vrijwillige controle, en de slokdarm bereikt, onder onvrijwillige controle, de maag, waar het wordt gemengd met maagsecreties.
2. Spijsvertering in de maag
In de maag zijn de geproduceerde secreties rijk aan zoutzuur en enzymen en vermengd met voedsel. In de aanwezigheid van voedsel in de maag wordt pepsine, een van de enzymen die in de maag aanwezig zijn, uitgescheiden in zijn inactieve vorm (pepsinogeen) en omgezet in pepsine door de werking van zoutzuur. Dit enzym speelt een fundamentele rol in het proces van de vertering van eiwitten, waardoor het zijn vorm en grootte verandert. Naast de productie van pepsine, is er ook de productie, in kleinere hoeveelheid, van lipase, dat een enzym is dat verantwoordelijk is voor de initiële afbraak van lipiden.
Maagsecreties zijn ook belangrijk om de beschikbaarheid en intestinale absorptie van vitamine B12, calcium, ijzer en zink te verhogen.
Nadat het voedsel door de maag is verwerkt, komt het bolusvoedsel in kleine hoeveelheden vrij in de dunne darm volgens contracties van de maag. In het geval van vloeibare maaltijden duurt het legen van de maag ongeveer 1 tot 2 uur, terwijl bij vaste maaltijden het ongeveer 2 tot 3 uur duurt en varieert afhankelijk van het totale volume en de kenmerken van het ingenomen voedsel.
3. Spijsvertering in de dunne darm
De dunne darm is het belangrijkste orgaan voor de spijsvertering en opname van voedsel en voedingsstoffen en is verdeeld in drie delen: twaalfvingerige darm, jejunum en ileum. In het vroege deel van de dunne darm vindt de spijsvertering en absorptie van de meeste voedselinname plaats door de stimulatie van de productie van enzymen door de dunne darm, pancreas en galblaas zelf.
Gal wordt uitgescheiden door de lever en galblaas en vergemakkelijkt de spijsvertering en opname van lipiden, cholesterol en in vet oplosbare vitaminen. De alvleesklier is verantwoordelijk voor het afscheiden van enzymen die in staat zijn om alle belangrijke voedingsstoffen te verteren. De enzymen geproduceerd door de dunne darm verminderen de koolhydraten met een kleiner molecuulgewicht en peptiden van middelgrote en grote omvang, naast de triglyceriden die worden afgebroken in vrije vetzuren en monoglycerolen.
Het grootste deel van het spijsverteringsproces is voltooid in de twaalfvingerige darm en de bovenste jejunum en de absorptie van de meeste voedingsstoffen is bijna voltooid tegen de tijd dat het materiaal het midden van het jejunum bereikt. De invoer van gedeeltelijk verteerd voedsel stimuleert de afgifte van verschillende hormonen en dus enzymen en vloeistoffen die de gastro-intestinale motiliteit en verzadiging verstoren.
In de dunne darm worden bijna alle macronutriënten, vitaminen, mineralen, sporenelementen en vloeistoffen geabsorbeerd voordat ze de dikke darm bereiken. De dikke darm en het rectum absorberen het grootste deel van het resterende vocht uit de dunne darm. De dikke darm absorbeert elektrolyten en een kleine hoeveelheid resterende voedingsstoffen.
De resterende vezels, resistente zetmelen, suiker en aminozuren worden gefermenteerd door de borstelrand van de dikke darm, wat resulteert in vetzuren en gas met een korte keten. Vetzuren met een korte keten helpen de normale mucosale functie te behouden, geven een kleine hoeveelheid energie af van sommige van de koolhydraten en resterende aminozuren en vergemakkelijken de absorptie van zout en water.
De darminhoud duurt 3 tot 8 uur om de ileocecale klep te bereiken, die dient om de hoeveelheid darmmateriaal die van de dunne darm naar de dikke darm gaat te begrenzen en de terugkeer ervan te voorkomen.
Wat kan de vertering verstoren
Er zijn een aantal factoren die ervoor kunnen zorgen dat de spijsvertering niet correct wordt uitgevoerd, met alle gevolgen van dien voor de gezondheid. Enkele van de factoren die de spijsvertering kunnen beïnvloeden zijn:
- Hoeveelheid en samenstelling van het ingenomen voedsel, omdat afhankelijk van het kenmerk van het voedsel het proces van de spijsvertering sneller of langzamer kan zijn, wat bijvoorbeeld het gevoel van verzadiging kan beïnvloeden.
- Psychologische factoren zoals uiterlijk, geur en smaak van voedsel. Dit komt omdat deze sensaties de productie van speeksel en de afscheidingen van de maag verhogen, naast het bevorderen van de spieractiviteit van de SGI, waardoor het voedsel weinig verteerd en geabsorbeerd wordt. In het geval van negatieve emoties, zoals angst en verdriet, bijvoorbeeld, gebeurt het omgekeerde: er is een afname van de afgifte van maagsecreties evenals een vermindering van de peristaltische bewegingen van de darm;
- Spijsverteringsmicrobiota, die kan worden verstoord door het gebruik van antibiotica, het induceren van bacteriële resistentie of situaties die leiden tot een verminderde productie van zoutzuur door de maag, wat kan resulteren in gastritis.
- Voedselverwerking, omdat de manier waarop voedsel wordt geconsumeerd, de snelheid van de spijsvertering kan verstoren. Gekookt voedsel wordt meestal sneller verteerd dan rauw geconsumeerd.
Als een symptoom gerelateerd aan het maagdarmstelsel, zoals overmatig gas, brandend maagzuur, gevoel van opgeblazen gevoel in de buik, obstipatie of diarree wordt opgemerkt, is het bijvoorbeeld belangrijk om naar de gastro-enteroloog te gaan voor tests om de oorzaak van de symptomen te achterhalen. en start de beste behandeling.
