Het FAN-examen is een type test dat op grote schaal wordt gebruikt om te helpen bij de diagnose van auto-immuunziekten, met name Systemische Lupus Erythematosus (SLE). Deze test is dus bedoeld om in het bloed de aanwezigheid van autoantilichamen te detecteren, wat antilichamen zijn die door het lichaam zelf worden geproduceerd en de cellen en weefsels zelf aanvallen.
Dit onderzoek is gebaseerd op het fluorescentiepatroon van de antilichamen, dat zichtbaar is in de microscoop en helpt bij de diagnose van verschillende ziekten. Hoewel het normaal is om een lage FAN-score te hebben, kan dit, wanneer dit aantal erg hoog is, betekenen dat er een auto-immuunziekte is, die zo snel mogelijk moet worden geïdentificeerd en behandeld om de symptomen te verlichten.
Waar is het voor
Dit FAN-examen kan helpen bij het diagnosticeren van auto-immuunziekten zoals:
- Lupus, een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door het opblazen van gewrichten, huid, ogen en nieren, bijvoorbeeld;
- Reumatoïde artritis, waarbij pijn, roodheid en zwelling van de gewrichten voorkomt. Hier leest u hoe u reumatoïde artritis kunt identificeren;
- Juveniele idiopathische artritis, waarbij ontsteking van een of meer gewrichten bij kinderen optreedt;
- Auto-immune hepatitis, waarbij de aanwezigheid van auto-antilichamen ontsteking in de lever veroorzaakt. Ken de belangrijkste symptomen van auto-immune hepatitis;
- Sclerodermie, een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door een verhoogde productie van collageen, waardoor de huid en gewrichten verharden;
- Dermatomyositis, een ontstekingsziekte die wordt gekenmerkt door spierzwakte en dermatologische laesies. Meer informatie over dermatomyositis;
- Sjögren-syndroom, dat wordt gekenmerkt door ontsteking van verschillende klieren in het lichaam.
Over het algemeen kan de arts op zijn hoede zijn voor deze ziekten als de persoon symptomen heeft die lang duren om te verdwijnen als rode plekken op het lichaam, zwelling, constante pijn in de gewrichten, overmatige vermoeidheid of lichte koorts, bijvoorbeeld.
Hoe is het examen gedaan?
Dit onderzoek is heel eenvoudig en hoeft alleen bloed te verwijderen via een geschikt laboratorium en een opgeleide professional. Het verzamelde bloed wordt naar het laboratorium gestuurd, waar de analyse zal worden uitgevoerd.
Bloedafname gebeurt meestal in het ziekenhuis, maar kan ook worden gedaan in gespecialiseerde klinieken, zowel voor volwassenen als voor kinderen. In het geval van baby's wordt de collectie meestal gedaan met een kleine steek in de voet, zonder dat de naald hoeft te worden gebruikt.
In het laboratorium wordt de test gedaan door een fluorescerende kleurstof met de te identificeren antilichamen aan het monster toe te voegen. Daarna wordt het bloed met de gemerkte kleurstof in een houder geplaatst die een bekende humane celkweek met Hep-2-cellen bevat, die de duidelijke visualisatie van verschillende celstructuren en fasen van de celcyclus mogelijk maakt. Het is dus mogelijk om de diagnose te stellen, omdat deze is gemaakt van het fluorescentiepatroon dat door de microscoop is waargenomen.
Welke voorbereiding heb je nodig?
Er is geen speciale voorbereiding voor het FAN-examen, en het is alleen aan te raden om de arts te informeren over de medicatie die wordt gebruikt en mogelijke gezondheidsproblemen.
Wat betekenen de resultaten?
Bij gezonde mensen is de FAN-test meestal negatief of niet-reactief, met waarden als 1/40, 1/80 of 1/160. Dit betekent echter niet dat wanneer het negatief is, er geen auto-immuunziekte is. Op die manier kan de arts, zelfs als hij negatief is en volgens de gepresenteerde symptomen vragen om andere tests om te bevestigen dat het geen auto-immuunziekte is.
Wanneer het resultaat positief is, of reagens, worden gewoonlijk waarden van 1/320, 1/640 of 1/1280 weergegeven. Daarnaast is er nog steeds het positiviteitspatroon dat is gebaseerd op de fluorescentie die te zien is in de microscoop, wat helpt om het type ziekte beter te onderscheiden en dat kan omvatten:
- Homogene kern : kan duiden op de aanwezigheid van lupus, reumatoïde artritis of juveniele idiopathische artritis, afhankelijk van het geïdentificeerde antilichaam. Als de aanwezigheid van anti-DNA, anti-chromatine en anti-histon antilichaam wordt geïdentificeerd, is dit indicatief voor lupus;
- Centromeer gestippelde nucleus : meestal indicatief voor sclerodermie;
- Fijn gestippelde nucleaire : geeft gewoonlijk het Sjögren-syndroom of lupus aan, afhankelijk van het geïdentificeerde antilichaam;
- Gestippelde dikke kern: lupus, reumatoïde artritis of systemische sclerose volgens geïdentificeerde antilichamen;
- Fijn gestipt cytoplasma : kan polymyositis of dermatomyositis zijn;
- Continu kernmembraan : kan wijzen op auto-immune hepatitis of lupus;
- Gestippelde nucleolaire : meestal een teken van systemische sclerose.
Deze resultaten moeten altijd door een arts worden geïnterpreteerd en beoordeeld en in bijna alle gevallen is verder testen noodzakelijk voordat de diagnose wordt bevestigd.
